Miasto zostało założone na początku XIII wieku, kiedy to wrocławski biskup Wawrzyniec za zgodą księcia Henryka Brodatego zlecił organizacje osadnictwa na tych terenach wójtowi Witigo. Bezpośrednią zaś przyczyną wzniesienia warowni zwanej Kozią Szyją (Ziegenhals) był zatarg pomiędzy biskupem, a margrabią Moraw Władysławem Henrykiem o tutejsze złotonośne tereny (1220-1222). Wydobywane w okolicy złoto przyczyniło się do szybkiego rozwoju miasta, które stało się stolicą okręgu, a podporządkowani wójtowi osiedleńcy z terenów dzisiejszych Niemiec zakładali w pobliżu nowe wsie. Pomyślane jako warownia miasto od chwili założenia posiadało umocnienia obronne w postaci wału ziemnego z palisadą i fosą wypełnionego wodą. Nie ustrzegły one jednak Głuchołaz przed zdobyciem i splądrowaniem przez Husytów w 1428 roku. Do XVI wieku mieszkańcy grodu trudnili się
głównie wydobywaniem złota. Oblicza się, że przez około 250 lat eksploatacji głuchołaskich złóż uzyskano tu blisko 2800 kilogramów kruszcu. Źródłem utrzymania mieszkańców było także rolnictwo. Pomyślnie rozwijały się też takie rzemiosła jak piekarnictwo, rzeźnictwo czy szewstwo. Właściciele domów w mieście mieli dodatkowo przywilej warzenia piwa i jego sprzedaży. Na początku XVI wieku zaczęły w mieście powstawać murowane kamienice, a w 1552 roku w rynku stanął renesansowy ratusz. Wybrukowano wówczas miejskie ulice.
Działania militarne wojny trzydziestoletniej oraz wojen śląskich i napoleońskich ominęły Głuchołazy, jednak ciągłe przemarsze i stacjonowanie wojsk wyniszczyło miasto. Ponowny jego rozwój nastąpił w drugiej połowie XIX wieku, zwłaszcza po wybudowaniu w 1875 roku linii kolejowej. Połączyła ona Nysę z Opawą, a od roku 1888 także z Wiedniem i Pragą. W mieście powstały wówczas liczne zakłady przemysłowe. Nastąpił również szybki rozwój części zdrojowej Głuchołaz, która niebawem stała się znanym
na Śląsku uzdrowiskiem z licznymi sanatoriami, domami wczasowymi i pensjonatami. W tutejszych sanatoriach stosowano zabiegi wodolecznictwa. Leczono też miazgą drzewną. Jeszcze w okresie międzywojennym Głuchołazy były znaną miejscowością wczasową. Wojny światowe nie poczyniły miastu większych szkód. Centrum miasta zachowało zabytkowy układ urbanistyczny, przetrwało wiele zabytkowych obiektów architektury. Głuchołazy to dziś blisko osiemsetletnie miasto, w którym obejrzeć można sporo dobrze zachowanych zabytków, np.: fragmenty obwarowań miejskich z XIV - XVI wieku, wieża Bramy Górnej (XIV w.), kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca z dobrze zachowanym wczesnogotyckim, ostrołukowym portalem. Jest to jeden z najstarszych tego typu zabytków w Polsce. Uroku miastu dodają dobrze zachowane dziewiętnastowieczne kamieniczki oraz szachownicowy układ urbanistyczny miasta z obszernym, pełnym zieleni rynkiem. W pobliżu Głuchołaz znajduje się wiele reliktów przeszłości związanych z eksploatacją złóż złota. Są to stare
szyby, sztolnie i wyrobiska, pochodzące z XIII wieku. Dzień dzisiejszy Głuchołaz to przede wszystkim szybko rozwijająca się turystyka. Przepiękne, górzyste tereny z bogatą często unikatową florą i fauną, czyste, zdrowe powietrze, wiele zabytków architektury, a także przygraniczne położenie i bliskość z jednej strony jezior Nyskiego i Otmuchowskiego, z drugiej zaś pasma Jeseników tworzą z gminy centrum turystyczne Południowej Opolszczyzny. Dobrze rozwinięta baza noclegowa (4,5 tys. Miejsc noclegowych), gęsta sieć różnych szlaków turystycznych sprawiają, że w okolicy Głuchołaz można naprawdę dobrze i aktywnie wypocząć. Ponadto lokalizacja pięciu przejść ważnym, przygranicznym węzłem komunikacyjnym. |